Frans Jorna
Mijn hart ligt bij een duurzame toekomst. Van mijn dochters. Van de plek waar ik woon, in de IJsselvallei. Van de streek waarin ik ben geworteld, het prachtige landschap langs het IJsselmeer en de Waddenkust. Van dit mooie land langs de Noordzeekust, de delta van Noordwest Europa. En vooral: van de mensen die daar samenleven. Sterke gemeenschappen, op elkaar betrokken, open voor nieuwkomers – waar ieder die open staat en bijdraagt een plek kan vinden.
Ik ben gefascineerd door de manier waarop mensen hun eigen omgeving elke keer weer opnieuw uitvinden. Vanuit de eigen kracht zich organiseren om samen te werken aan wat goed doet. Daar afspraken over maken. En dan gaan. Het enige dat nodig is, is het doorbreken van de illusie van complexiteit. Die ontrafel ik, ik doorschouw processen, ga er middenin staan, verken de maatschappelijke belangen die met een keuze samenhangen en organiseer dan de koers naar een duurzame toekomst. Daarbij ben ik nooit een afstandelijk beschouwer. Ik breng de mensen en organisaties bij elkaar die nodig zijn, ervaar met hen aan het lijf wat het vraagstuk precies is, waar de pijn zit waardoor de stroom niet op gang komt. Vervolgens creëer ik een beeld hoe het ook kan en organiseer een keuzeproces waarin elke stem telt. Daarbij organiseer ik dan vaak ook de financiering van de verandering inclusief de voorwaarden voor een duurzame inbedding van de innovatie.
Innovatie verduurzamen is hard nodig. De ‘recepten’ voor ons samenleven werken niet meer. De oplossingen die worden aangedragen zijn vaak net zo weinig duurzaam als het vraagstuk waarop ze een antwoord zijn. Voor een deel is Graes óók een persoonlijke missie. Ik ken de overdracht tussen generaties van de pijn van honger, verdrijving, interculturele strijd en oorlog in mijn eigen gezin. Als zoon uit een Friese familie van melkveehouders maak ik mee hoe we de omgang met vee, grond en water opnieuw uitvinden. Als watersporter zie ik het leven in en om de rivieren en meren waarvan ik hou snel veranderen. Zoals het ging gaat het niet meer. Het is aan mij om die transitie in zachtheid en wijsheid mee vorm te geven.
Wat ik in mijn eigen leven zie speelt veel breder, hoor ik als ik uitkom voor wat ik zie en wat mij drijft. De zoektocht naar wat verbindt, samen-leven en werken opnieuw uitvinden. Waar ik aan wil werken is transformatie concreet en tastbaar maken door de eerste stap samen te zetten. Zorg voor en van buren, in plaats van afhankelijk te zijn van een niet-functionerend zorg- en welzijnssystemen. De overstap naar duurzame energie hier en nu, met elkaar maken. En duurzame mobiliteit met elkaar mogelijk maken. De internationale draden van verbinding die door mijn leven lopen (en dat zijn er vele) zijn daarbij een bron van inspiratie. In het buitenland zien hoe het ook kan spiegelt.
Ik werk mijn leven lang al met de kracht van verbinding. De kracht van gemeenschappen – buurten, dorpen, organisaties - is groot. Mensen zijn samen veel (veer)krachtiger dan ze denken. Keer op keer hebben mensen in dorpen en steden hun eigen recept opnieuw uitgevonden. Ik ben een bouwer van verbindingen. In buurten, waarin ik de weg van asset-based community development volg. In ecosystemen van bedrijven en overheden, bijvoorbeeld rond duurzame mobiliteit. We verkennen samen de weg naar de toekomst, ik maak die weg tastbaar, organiseer de krachten die nodig zijn, ontwikkel een routekaart daar naartoe en organiseer de financiering.
Dat vraagt om een samenspel van mijn hersenhelften: de analytische, strategische en de voelende, verbeeldende kant. Beide zijn nodig. Ook al wil je op een andere manier boeren (om een voorbeeld te noemen), je bedrijfsvoering en dienstverlening inrichten om dienstbaar te zijn of duurzame binnenstadslogistiek bereiken - het systeem waarin je meedraait laat het niet snel toe. Veel van de huidige transities draaien precies hierom: het veranderen van bestaande bedrijfsmodellen door de verbinding te herstellen tussen de bron, de maker van het product of dienst en degenen die daarvan genieten.
Soms ligt er een waas over waar het heen moet. Dan is verbeelding alleen niet genoeg; dan is er een verandering gevraagd die dieper gaat dan patroondoorbraak. Oude geschillen, pijnlijke afslagen die verkeerd afliepen, conflicten die zijn toegedekt en verhard – ze staan in de weg dat de energie gaat stromen. Het is als barre grond waar niets groeit. Daar haal ik dan de onderste steen boven. Tegenstellingen tussen mensen, of paradoxen, zijn vaak maar schijnbaar tegengestelde posities. Waar ligt de 'gemeenschappelijke grond'?
In mijn vrije tijd heb ik dat systemisch werk van organisatieheling ook doorgezet in systemische heling van persoonlijke trauma’s. Als begeleider, coach, facilitator van workshops persoonlijke ontwikkeling en energiewerk. Ik organiseer reizen naar de Waddenzee en Zuid-Spanje, juist voor mensen om een nieuw perspectief op zichzelf te krijgen en de verbinding te herstellen.
Daarbij wissel ik makkelijk van rol, afhankelijk van wat nodig. Ik ben niet alleen onderzoeker, maar ook procesarchitect, strategisch adviseur, innovatiemanager en soms de eindverantwoordelijke. Waar keuzes of traumatische gebeurtenissen in het verleden een open besluitvorming of het organiseren van de transformatie onmogelijk maken, ben ik ook organisatieheler – en die rol staat wel eens haaks op de bovengenoemde rollen. Paradoxen organiseer ik van tegenpolen naar een vruchtbare spanning. De afgelopen jaren heb ik me daarbij in mijn werk vooral gericht op de digitalisering en de mobiliteitstransitie. Persoonlijk ben ik steeds sterker betrokken geraakt bij de ecologische transitie van watersystemen als een IJsselvallei en bij de ontwikkeling van een positieve manier van gezondheid en welzijn.
Wil je meer weten? Neem contact op, check mijn Linkedin-profiel of bekijk hieronder mijn cv.
